All Souls’/Saints’ Day (or what we commonly know as Undas) is high traffic season.  Due to the large crowds in the cemeteries, these areas are bound to attract criminal minds and operations. Watch out for the following modus operandi:

1. Fake priests (Pekeng pari)

This MO consists of two people: one fake priest and one fake sacristan. The two operatives will do the rounds at the cemetery, and upon finding someone whom they are able to dupe into believing that they are indeed clergymen, will ask the family when the relative died and will try to make friends with the potential victims. The priest will order the sacristan to bless the dead with holy water and perform a few prayers. The priest or sacristan will then ask for some donations or financial help for the parish or for the sacristans’ food.

(Dalawang tao ang kasama dito: isang pekeng pari at isang pekeng sakristan. Iikot ang dalawang operatiba sa sementeryo. Kapag nakakita na sila ng tao na mabilis maniwala na mga pari sila, kakausapin na nila ang mga biktima. Tatanungin nila ang pamilya kung kailan namatay ang kanilang kamag-anak at makikipag kaibigan ang dalawang operatiba. Uutusan ng pari ang sakristan na kuhanin ang holy water para i-bless ang nitso, kasabay ng pagdadasal.Hihingi na ng abuloy ang pari o sakristan, sasabihin na kaunting tulong sa parokya o pagkain sa mga sakristan.)

2. Fake relatives and friends of the dead (Pekeng kamag-anak o malapit na kaibigan) plus Akyat Bahay modus operandi

This MO consists of two to three people. The operatives will look for victims who will believe them to be kin. They will then claim to be related to the dead, but the victims will not know that the operatives have already searched out the name and date of death on the tombstone. They will try to engage the victims to get their trust, then they will bid everyone goodbye and say that they have a long commute ahead of them, but not before asking for some money. They will promise to send an SMS to the victims when they get home.

(May dalawa o tatlong tao ang kasapi sa modus na ito. Iikot ang mga operatiba at hahanap ng mga taong mabilis maniwala na sila ang mga kamag-anak nila. Sasabihin nila na kamag-anak din nila ang taong nasa nitso, ngunti hindi alam ng mga biktima na nabasa na ng mga operatiba ang pangalan at petsa ng kamatayan nito sa lapida. Kakausapin nila ng matagal ang mga biktima hanggang sa mapalagayan na sila ng loob. Sasabihin nila na malayo pa ang kanilang bahay kaya kailangan na nilang umalis. Pero bago umalis, hihingi sila ng pamasahe sa mga biktima at sasabihin na ite-text nalang sila pag nakauwi na sila sa bahay.)

Modus operandi II: These operatives will pretend to be relatives of the dead. They will converse with the potential victims until their trust is earned. They will try to find out if all of the family members are at the cemetery and will then ask about the whereabouts of their house. One of the present operatives will send an SMS to another concerning the whereabouts of the victims’ house. The house will then be broken into and robbed of its contents while the entire family are together in the cemetery.

(Magpapanggap na kamag-anak ang mga operatiba sa mga biktima hanggang sa mapalagayan na sila ng loob, at tatanungin na nila kung lahat ba ng kamag-anak ay pupunta sa sementeryo para makita nila ang iba. Tatanungin ng mga operatiba kung saan nakatira ang biktima. Ite-text ang isang operatiba at hindi alam ng biktima na pinupuntahan na pala ang kanyang bahay. Doon na magaganap ang akyat bahay, habang lahat ng mga taong nakatira sa bahay ay nasa sementeryo.)

3. Fake caretaker (Pekeng caretaker)

This will consist of one or two operatives. They will find a victim and pretend to be a caretaker. They will inform the victims that they will take care of the cleaning of the tomb area before and after the holidays. They will then ask for a downpayment and give the family their cell phone number. However, these caretakers will not show up again, despite having taken the money.

(May isa o dalawang taong kasali dito. Iikot ang mga operatiba at hahanap ng mga mabibiktima, at magpapanggap na silang caretaker. Sasabihin nila sa mga biktima na sila na ang bahala sa paglilinis ng nitso bago at pagkatapos ng araw ng patay. Hihingi sila ng downpayment at magbibigay din sila ng cell phone number para mas kapani-paniwala ang kanilang modus. Ngunit ang mga caretaker na ito ay hindi na pupunta sa araw na napag-usapap dahil nakuha na nila ang downpayment.

What to do (Mga dapat gawin)

1.    Be observant and alert. Be careful of your valuables such as your bag, mobile phone and other items. (Maging mapagmasid sa kapaligiran at maging alerto. Pansining mabuti ang mga mahahalagang bagay na iyong dala sa sementeryo tulad ng bag, cellphone, at iba pang kagamitan.)

2.     Make sure that all the people in your gathering are known relatives and friends and that there are no strangers mingling in your midst. If there are any strangers, calmly ask them to go. If they do not want to go, report them to the authorities. (Siguraduhin na ang na ang lahat ng inyong kasama sa lugar na pinagtitipunan ay inyong kamag-anak at kakilala lamang at walang napapahalong estranghero. Kung mayroon mang napapahalong estranghero ay malumanay na kumprontahin para umalis. Kung ayaw umalis, i-report sa kinauukulan tulad ng mga pulis o tanod.)

3.     Avoid and people pretending to be priests, relatives or caretakers offering services. Ask for their valid IDs like driver’s license or SSS/GSIS. As for the caretakers, always refer to the officials in the cemetery and get their endorsement. (Mag-ingat sa mga nagpapanggap na pari, kamaganak, o “caretakers” na nag aalok ng kanilang mga serbisyo. Dapat hingan sila ng ID na merong litrato at laminated. Sa mga caretaker, itanong sa mga official ng sementeryo kung kilala nila ang taong ito kung  meron kayong duda.)

4.   Take pictures of those people who seem to be of dubious characters. Use your cellphone camera if you don’t have a digital camera with you. A person with evil intentions will not agree to have their pictures taken. It will be more effective if you inform them that you will take their pictures. These will be instrumental in capturing potential criminals.   (Kunan ng larawan o picture ang mga pinagdudahang mga tao. Gamitin ang camera ng cellphone kung walang ibang camera. Ang taong meron masamang balak ay hindi magpapakuha ng picture. Mas epektibo kung sasabihin n’yo sa tao na kukunan sila ng picture.  Ang picture ay makatutulong sa pag-huli ng mga manloloko.)

5.   If you suspect that you have become a victim, report the matter to the police or baranggay official immediately. (Pag naging biktima ng modus operandi, isumbong kaagad sa police o tanod.)

6.    Be aware where the PNP helpdesks, detachments or checkpoints are. (Alamin ang mga itinayong PNP helpdesks o military detachments o checkpoint.)

What not to do (Mga di dapat gawin)

1.   Don’t bring valuables to the cemetery.  (Huwag magadala ng masyadong maraming mahahalagang bagay sa sementeryo.)

2.   Don’t take services from priests in exchange for offerings or donations. When in need of church services, know the name of the officiating priest from the church. (Huwag kumuha ng  serbisyo ng mga nagpapanggap na mga pari kapalit ng mga donasyon at “offerings”. Kung kailangan ang bendisyon ng simbahan, alamin ang pangalan ng officiating priest mula sa simbahan.)

3.   Don’t believe people who say that they are your long-lost kin especially when you have met them for the first time. They may be planning to dupe you.  (Huwag maniwala sa mga taong nagsasabing sila ay inyong malalayong kamag-anak lalo na kung ang mga ito ay sa kauna-unahang beses nyo pa lamang nakita.Maaaring ang mga ito ay gusto lamang sumalisi.)

4.    Don’t trust people offering to help you find the tombstones of your loved ones. They may be planning to deceive you. (Huwag magtiwala sa mga taong nag-aalok ng tulong na hanapin ang mga pwesto na kinalalagyan ng inyong mga yumaong mahal sa buhay.  Maaring kayo ay nililinlang lamang ng mga ito at naghihintay ng pagkakataon na kayo ay makalingat upang kayo ay salisihan.)

5.  Don’t let anyone know that there are no people at home so that you will not attract potential thieves. (Huwag mag-ingay na walang taong naiwan sa inyong bahay para hindi kayo mapagnakawan.)